wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 sierpnia 2005 r., IV CK 157/05, LEX 34081
„
Nawet oświadczenie ubezpieczyciela nie zawsze spowoduje, że bieg przedawnienia się rozpocznie…
Warto wspomnieć również wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 listopada 2014 r. (sygn. akt V CSK 5/14).”
źródło: http://odszkodowaniezocblog.pl/przedawnienie-odszkodowania-za-uszczerbek-na-zdrowiu/
”
Właściwość zobowiązania wynikającego z umowy ubezpieczenia polega m.in. na tym, że będąca jego przedmiotem wierzytelność w stosunku do zakładu ubezpieczeń jest szczególną postacią wierzytelności przyszłej. Przelew wierzytelności przyszłej jest co do zasady możliwy. Jak jednak wyjaśniono w orzecznictwie, przedmiotem takiej umowy nie jest wierzytelność, lecz jej ekspektatywa. Oznacza to, że z chwilą dokonania cesji nie następuje przejście wierzytelności na cesjonariusza, bowiem wierzytelność ta jeszcze nie istnieje w chwili zbycia. Wynikająca z takiej umowy oznaczona wierzytelność zostaje przeniesiona na cesjonariusza dopiero z chwilą jej powstania, zatem skutek rozporządzający nie następuje w chwili zawarcia umowy cesji (por. uchwałę SN z dnia 19 września 1997 r., III CZP 45/97, OSNC 1998, nr 2, poz. 22, wyrok z dnia 26 września 2002 r., III CKN 346/01, niepubl.). Wadliwie zatem uznał Sąd Apelacyjny, że legitymację czynną do dochodzenia roszczenia wobec zakładu ubezpieczeń powód utracił już z chwilą zawarcia umowy przelewu.
(…)
Ocenę, że dochodzone w sprawie roszczenie uległo przedawnieniu, podważają także inne argumenty. Z umowy kredytowej wynika, że pomimo cesji praw z polisy ubezpieczeniowej nadal obowiązek opłacania składek ubezpieczeniowych obciążał cedenta (§ 4 umowy), który nie utracił statusu ubezpieczonego. Brak ustaleń odnośnie do kwestii, którą stronę umowy, cedenta czy cesjonariusza obciążał obowiązek zgłoszenia szkody do ubezpieczyciela. Zwrócić jednak należy uwagę, że art. 819 § 4 k.c. rozróżnia materialnoprawną czynność, jaką jest zgłoszenie zakładowi ubezpieczeń roszczenia, od czynności faktycznej, jaką jest zgłoszenie zdarzenia objętego ubezpieczeniem. O ile do skutecznego dochodzenia roszczenia wykazanie legitymacji czynnej jest konieczne, to nie jest już tak w przypadku dokonania czynności faktycznej, a również jej dokonanie przerywa bieg przedawnienia. Sąd Apelacyjny uznał, że wniesienie przez powoda pozwu nie przerwało biegu przedawnienia roszczenia, nie rozważył jednak skutków zgłoszenia przez niego zdarzenia objętego ubezpieczeniem w kontekście wynikającym z powołanego przepisu. Niezależnie od tego, przy uznaniu, że skarżący nie był uprawniony do zgłoszenia zdarzenia i dochodzenia roszczenia, należało też konsekwentnie przyjąć, że bezskuteczne było powiadomienie osoby nieuprawnionej o odmowie przyznania odszkodowania. Z dokonanych zaś ustaleń nie wynika, czy i kiedy o tym fakcie został zawiadomiony cesjonariusz, a zatem czy i kiedy rozpoczął się na nowo bieg przedawnienia roszczenia. Niedostatki w zakresie ustaleń faktycznych nie pozwalają w tej sytuacji na ocenę prawidłowości stwierdzenia, że w dacie cesji zwrotnej na rzecz skarżącego roszczenie było już przedawnione. „
źródło: https://sip.lex.pl/orzeczenia-i-pisma-urzedowe/orzeczenia-sadow/iv-ck-157-05-wyrok-sadu-najwyzszego-520439777
(IV CK 157/05 – Wyrok Sądu Najwyższego)
” Bieg przedawnienia roszczenia o świadczenie do ubezpieczyciela przerywa się także przez zgłoszenie ubezpieczycielowi tego roszczenia lub przez zgłoszenie zdarzenia objętego ubezpieczeniem. Bieg przedawnienia rozpoczyna się na nowo od dnia, w którym zgłaszający roszczenie lub zdarzenie otrzymał na piśmie oświadczenie ubezpieczyciela o przyznaniu lub odmowie świadczenia. „
źródło: https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/kodeks-cywilny-16785996/art-819 (uwaga na zmiany w czasie)
” Nie podzielił tego poglądu doktryny, zgodnie z którym w sytuacji, w której zakład ubezpieczeń przewiduje dwuinstancyjną procedurę rozpatrywania roszczeń, odwołanie ubezpieczonego ponownie przerywa bieg przedawnienia, który rozpoczyna się na nowo z chwilą odpowiedzi ubezpieczyciela na odwołanie. Sąd drugiej instancji uznał, że przedawnienie rozpoczyna swój bieg na nowo w wyniku otrzymania pierwszego oświadczenia a ponowne rozpatrzenie sprawy przez ubezpieczyciela jest prawnie irrelewantne.
(…)
Ustawodawca nie związał nadto rozpoczęcia na nowo początku biegu przedawnienia z wymogiem zgodności treści tego oświadczenia z art. 16 ust. 3 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz. U. z 2010, nr 11 poz. 66; dalej ustawa). Niezależnie od tych rozważań, w ocenie Sądu drugiej instancji, pismo pozwanej z dnia 28 marca 2006 r. zawiera wszystkie elementy wymagane w § 28 ust. 3 O.W.U. będącym odzwierciedleniem art. 16 ust. 3 ustawy a lakoniczność uzasadnienia nie odbiera mu cech pisma informacyjnego o odmowie. Art. 16 ustawy nie odnosi się do procesu cywilnego lecz do niespornego postępowania likwidacyjnego i dlatego ustawodawca nie objął regulacją art. 123 § 1 pkt 1 k.c. wystąpienia do ubezpieczyciela w postępowaniu likwidacyjnym z konsekwencjami w postaci tego, że bieg przedawnienia nie biegnie na nowo dopóki to postępowanie nie zostanie zakończone jak stanowi art. 124 § 2 in fine. Przyjęciu prezentowanej przez powoda wykładni stoi także na przeszkodzie nienormatywny charakter ogólnych warunków ubezpieczenia (dalej o.w.u.), które wiążą strony jako składnik umowy, ale nie mogą korygować początku biegu terminu przedawnienia. Wyczerpanie trybu odwoławczego i jego długotrwałość może mieć znaczenie prawne jedynie jako podstawa zastosowania art. 5 k.c. w razie podniesienia zarzutu przedawnienia lecz w niniejszej sprawie nie ma do tego podstaw
(…)
Z tych przyczyn należało przyjąć, że bieg przedawnienia roszczenia o świadczenie do ubezpieczyciela rozpoczyna się po przerwie od dnia, w którym zgłaszający roszczenie lub zdarzenie otrzymał na piśmie od ubezpieczyciela kończące postępowanie likwidacyjne oświadczenie o przyznaniu lub odmowie świadczenia (art. 819 § 4 zd. 2 k.c.).
(…) Sąd Najwyższy zważył, co następuje (…)
Zgodnie z art. 16 ust. 3 ustawy pisemne oświadczenie ubezpieczyciela musi zawierać wskazanie okoliczności i podstawę prawną uzasadniającą całkowitą lub częściową odmowę wypłaty świadczenia oraz pouczenie o możliwości dochodzenia roszczeń na drodze sądowej. Przepis ten ma charakter imperatywny, a więc oświadczenie ubezpieczyciela nie spełniające tych wymogów jest pozbawione skuteczności prawnej. Nie ma sporu co do tego, że zarówno art. 16 ust. 3 ustawy, jak i tożsame postanowienie § 28 ust. 3 o.w.u. odnoszą się do postępowania likwidacyjnego przed ubezpieczycielem, bo wówczas następuje zdarzenie w postaci złożenia oświadczenia. Błędny jest jednak pogląd, że ustawodawca powiązał w art. 819 § 4 k.c. skutek rozpoczęcia biegu przedawnienia na nowo wyłącznie z dniem otrzymania na piśmie oświadczenia a nie z jego treścią.
(…)
Ubezpieczyciel w oświadczeniu powinien zatem wskazać na te fakty, które uzasadniają sprzeczność twierdzeń ubezpieczonego o przebiegu konkretnego wypadku ubezpieczeniowego lub szkodzie z faktami ustalonymi w toku tego postępowania. Nie jest wystarczające przytoczenie wprost przyczyny odmowy uregulowanej w ogólnych warunkach ubezpieczenia, bez wskazania okoliczności faktycznych, stanowiących podstawę oceny, że taka przyczyna zaistniała.
(…)
Informacja w tym zakresie jest istotna, bo ubezpieczony musi mieć możliwość odniesienia się do treści oświadczenia w postępowaniu odwoławczym, o ile strony takie przewidziały.
(…)
W sprawie 9 niniejszej pozwany przytoczył w oświadczeniu in extenso treść § 8 ust. 1 pkt 15 stwierdzając, że ubezpieczeniem nie są objęte szkody powstałe w innych okolicznościach, niż podane w zgłoszeniu szkody i dodał, że wynika to z zebranej dokumentacji. Taka argumentacja, wbrew stanowisku Sądu drugiej instancji nie tylko jest zbyt lakoniczna, ale nie stanowi wypełnienia wymogów określonych w art. 16 ust. 3 i § 28 § 3 ust. 3 o.w.u.
źródło: http://www.sn.pl/sites/orzecznictwo/orzeczenia3/v%20csk%205-14-1.pdf (Sygn. akt V CSK 5/14 J)
No visits yet